Belang onderhoud warmtepomp vaak onderschat

De Vereniging voor Duurzame Warmte (VDW) vertegenwoordigt maakbedrijven die verwarmingsproducten produceren, van cv-ketels en verwarmingssets voor warmtenetten tot en met warmtepompen en zonthermische systemen. Het doel van de sectororganisatie is versnelling van de overgang naar een duurzame warmtevoorziening in Nederland, middels kennisdeling, samenwerking en belangenbehartiging.

Beste oplossing
‘De combinatie van oplossingen voor consumenten tegen de geringste investering en een maximale reductie van de CO₂-uitstoot staat daarbij centraal’, aldus businessdeveloper Bijkerk. ‘Hoe ziet hij in dat verband de toegevoegde waarde van warmtepompen? De markt voor bestaande woningen is het grootst, de hybride warmtepomp doorgaans de beste oplossing. De investering is gering ten opzichte van all-electric gaan en je kunt je gasverbruik er zo’n 75 procent mee verminderen.’

Hollen of stilstaan
De populariteit van warmtepompen neemt toe in Nederland, constateert Bijkerk. Tegelijkertijd spreekt hij over een volatiele markt, met name vanwege inconsistent beleid. ‘Zo werd de hybride warmtepomp verplicht gesteld vanaf 2026, en toen net zo hard weer niet. Dat betekent dat de verkoop nu weer in een dip zit. Het is hollen of stilstaan. Maar op de lange termijn zet de groei gewoon door. En in de nieuwbouw zijn warmtepompen natuurlijk vrijwel standaard.’

Alleen maar goed
Toen Vereniging Eigen Huis in augustus 2024 een meldpunt onderhoud warmtepomp opende, regende het klachten. Er werden er zo’n 2.000 genoteerd. Bijkerk erkent dat die problematiek op de radar van zijn achterban stond, maar de omvang daarvan niet. ‘Die is nu gekwantificeerd door Vereniging Eigen Huis en dat is alleen maar goed. Het is natuurlijk niet de bedoeling dat onderhoud van warmtepompen op grote schaal in het geding is; dat mag niet waar zijn.’

Andere elementen
Warmtepompen zijn geen cv-ketels, hebben geen gasbranders en warmtewisselaars, maar bevatten wel bewegende delen en vergen dus net zo goed onderhoud. Hoe frequent en wat daarbij exact moet gebeuren, varieert per fabrikant. Een systeem checken kan veelal op afstand, maar controle en onderhoud op locatie is onontbeerlijk, vertelt Bijkerk. En dat gaat vaak om meer dan het apparaat zelf. De prestaties zijn immers afhankelijk van andere elementen in het warmtesysteem, zoals vloerverwarming, radiatoren, de thermostaat en een boilervat.

Sleutel
Wat zijn de onderliggende oorzaken van het gebrek aan onderhoud van warmtepompen in Nederland? Die betroffen voor een belangrijk deel all-electric apparaten, en dus nieuwbouwwoningen. ‘Mensen die daarin gaan wonen, krijgen vaak de sleutel in handen, maar zonder onderhoudscontract voor de warmtepomp’, aldus Bijkerk. ‘Die moeten dan beseffen dat dat van belang is, en ook zelf op zoek naar een partij die dat wil doen, wat niet zelden zeer lastig is.’ Een tweede issue betreft fabrikanten van warmtepompen.

Snel geld
‘Gerenommeerde partijen zijn ook ingericht als serviceorganisatie en staan klaar om te helpen bij onderhoud en acute problemen, aldus Bijkerk. ‘Maar er zijn ook partijen, met name importeurs van producten van minder duidelijke afkomst, die daar geen of onvoldoende aandacht voor hebben. En daarnaast zijn er uiteraard de installateurs. Zij zijn de eerstverantwoordelijken voor onderhoud. Er zijn er nogal wat bij wie de nodige kennis ontbreekt, en ook partijen die snel geld willen verdienen en er helemaal geen zin in hebben.’

Eenvoudige maatregelen
Techniek Nederland, Bouwend Nederland en de Vereniging voor Duurzame Warmte zijn onlangs begonnen met het opstellen van een zogenoemde ‘handreiking’ aangaande verbetering van warmtepomponderhoud, zo meldde Vereniging Eigen Huis. Wat betekent dat exact? Bijkerk stelt allereerst dat deze partijen onderzoeken hoe eenvoudige maatregelen het probleem kunnen oplossen. Welke concrete acties zijn te verwachten?